İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin, ülkesinin, Arnavutluk'ta iki göçmen merkezi kurmasını ve iltica talebi olan düzensiz göçmenlerin buralarda tutulmasını sağlayan anlaşmayı, bazı Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin liderlerine anlattığı bildirildi.Başbakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Başbakan Meloni'nin, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ve Hollanda Başbakanı Dick Schoof ile göç dosyası ve özellikle yenilikçi çözümler konusuyla en çok ilgilenen bazı üye devletler arasında gayriresmi bir toplantı yapılmasını organize ettiği belirtildi.Açıklamada, toplantıya; İtalya, Danimarka, Hollanda ile Avrupa Komisyonu'nun yanı sıra Avusturya, Yunanistan, Malta, Çekya, Polonya, Slovakya, Macaristan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi liderlerinin katıldığı kaydedildi.
İtalya Başbakanlığı açıklamasında, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in geçen pazartesi günü liderlere gönderdiği göç mektubunda "yenilikçi çözümler" konusu da dahil olmak üzere ana çalışma hatlarını açıkladığı aktarıldı.
Açıklamada, "Başbakan Meloni, ilk düzensiz göçmenlerin Şingin (Shengjin) Limanı'na varmasının akabinde İtalya-Arnavutluk anlaşmasının detaylarını sunarak, bu anlaşmanın insan kaçakçılarıyla mücadeledeki rollerinin altını çizdi." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, şu bilgiler paylaşıldı:
"Liderler arasındaki tartışma, yeni Göç ve İltica Paktı kurallarının uygulanması çerçevesinde güvenli üçüncü ülke kavramına, gönüllü geri dönüşlerin desteklenmesi hususunda Birlemiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ile göç rotaları boyunca işbirliğine ve ‘geri dönüş merkezlerine’ odaklandı. Katılan liderler, AB'nin göç politikasını güçlendirmek ve daha etkili hale getirmek amacıyla, yaklaşan Avrupa Konseyi toplantıları öncesinde de yakın bir işlevsel işbirliğini sürdürme konusunda anlaştılar."
- Arnavutluk'a gönderilen 16 göçmenden 4'ü İtalya'ya geri götürüldü
Başbakan Meloni, AB'deki bazı liderlere izledikleri göç politikasını ve Arnavutluk'la yaptıkları anlaşmaları anlatırken, bu ülkeye ilk gönderilen 16 kişilik göçmen grubundan 4 kişinin İtalya'ya geri döndürüldüğü basına yansıdı.
Ulusal basınında çıkan haberlerde, İtalyan Donanması'na ait Libra gemisiyle dün sabah saatlerinde Şingin (Shengjin) Limanı'na getirilen 10'u Bangladeşli, 6'sı Mısırlı düzensiz göçmen grubundan 2'sinin 18 yaşın altında olması, 2'sinin de hasta olması sebebiyle İtalya'ya geri götürüldükleri vurgulandı.
İki ülke arasındaki anlaşmada, sadece İtalyan güvenlik güçlerince denizde kurtarılan, sağlıklı ve 18 yaş üstü erkek göçmenlerin aktarılması ve bu kişilerin iltica talepleri sonuçlanıncaya kadar burada tutulması öngörülüyor.
Dört göçmenin İtalya'ya geri götürülmesi ise basında eleştirildi.
Ülkenin yüksek tirajlı gazetelerinden La Repubblica'da "İtalya-Arnavutluk anlaşmasının daha ilk göçmen grubunun nakliyesinde ilk kusurlarının ortaya çıktığı" yorumu yapılırken, 16 kişinin Lampedusa Adası'ndan Şingin Limanı'na taşınmasının kişi başı 24 bin avroya mal olduğu ileri sürüldü.
- Göçmen merkezleri için "Guantanamo" benzetmesi yapılmıştı
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın 6 Kasım 2023'te Roma'da imzaladığı anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz'de kurtarılan düzensiz göçmenlerden bir bölümünün Arnavutluk'a nakledilmesini ve iltica taleplerinin inceleme süresince burada kalmasını öngörüyor.
Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan göçmenleri, reşit olmayanları, hamile kadınları ve savunmasız kişileri kapsamıyor.
Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk'un kuzeybatısındaki Şingin Limanı'nda ilk kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk arasındaki bu protokol, bir Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, AB üyesi olmayan bir başka ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma olma özelliği taşıyor.
Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında çıkan bazı haber ve yazılarda, ABD'nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla "yeni Guantanamo" eleştirileri yöneltilmişti.
İtalya'da muhalefet partileri de İtalyan devletinin, düzensiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon avroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti.
Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, ülkesine düzensiz göçmen gelişlerini caydıracak unsur olarak kamuoyuna sunmuştu.