Avrupa ana pazar… Üretim ve üretilen ürünün ihraç edilmesi gerekiyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bazı sektörlerde rekabetçiliğimizi kaybettiğimizi Avrupa’nın ana pazarımız olduğunu iç pazarda ise pahalılık nedeni ile bir daralma olduğuna dikkat çekti. Otomotivde ise ihracat şampiyonuyuz. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2024'te toplam 402 milyar dolarlık mal ve hizmet ihracatı için yol haritasını oluşturdu. Cumhuriyetin ikinci yüz yılına da rekorla başlamayı hedefleyen TİM, 2024'te ağırlıklı olarak ABD, Çin, Hindistan gibi büyük pazarlara odaklanacak. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye'nin 2023 ihracatı, 2024 beklentileri ve küresel ticaretteki gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulundu. Gültepe, Türkiye'nin 2023'te 255.8 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiğini ve küresel ihracattan aldığı payı yüzde 1.02'den yüzde 1.06'ya çıkardığını bildirdi. Otomotivin 35 milyar dolarla ihracat şampiyonu olduğunu vurgulayan Mustafa Gültepe, kimyevi maddelerin 30.5 milyar dolarla ikinci, hazır giyim ve konfeksiyonun ise 19.2 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldığını hatırlattı.
Pazarlardaki daralmaya ve yurt içinde yüksek maliyetler nedeniyle bazı sektörlerin rekabetçiliğini kaybetmesine rağmen elde edilen başarının önemli olduğunu ifade eden Gültepe, şunları söyledi:
"Küresel ticaret geçen yıl 2 trilyon dolar daraldı. Talebin gerilediği bir dönemde, emek yoğun sektörlerimiz, yüksek maliyetler nedeniyle fiyat tutturmakta zorlandı. Depremler, bölgesel savaşlar ve çatışmalar da ticaretimize olumsuz yansıdı. Kayıplarımızı telafi etmek için, alternatif pazarlara yöneldik. Tarihimizin en fazla heyet organizasyonuna imza attık. Toplam 222 alım ve ticaret heyeti organize ettik. 2023'te ihracat ailemize 18 bin firma daha kattık. Toplam ihracatçı firma sayısında 120 bine, 10 sektörde en yüksek ihracat değerine ulaştık. 23 sektörde 1 milyar dolar ihracat sınırını aştık. 27 ihracatçı sektörümüz var. 2023'te bu sektörlerimizden kimyevi maddeler, hazır giyim, çelik ve demirin de aralarında bulunduğu 13'ünün ihracatında düşüş oldu. Sözünü ettiğim 13 sektörden 12'sinde küresel talep geriledi. Ancak 7 sektörde Türkiye'nin ihracatında küresel talepteki daralmadan daha fazla düşüş var. Tablo bize bu sektörlerde pazar kaybı yaşadığımızı gösteriyor. Örneğin en büyük ihracatçı sektörümüz olan otomotiv, geçen yıl 42 ülkede pazar kaybı yaşadı. En çok ihracat yapan sektörler arasında üçüncü sırada yer alan hazır giyimin 39, beşinci sıradaki çeliğin 43 ülkede pazar kaybettiğini görüyoruz. Yaşanan pazar kayıplarına rağmen 2023'te elde ettiğimiz ihracat rakamı daha büyük bir anlam kazanıyor. Mücevherat ve savunma sanayi ihracatta artış oranında öne çıktı."
Geçen yıl toplam ihracatın yüzde 41'ini Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yaptıklarını, diğer Avrupa ülkeleriyle söz konusu oranın yüzde 56'yı geçtiğini anlatan Gültepe şöyle devam etti:
"Yakın ve Ortadoğu ile Kuzey Amerika'yı da eklediğimizde yüzde 80'e ulaşıyoruz. Ağırlıklı olarak ithalat potansiyeli yüksek büyük pazarlara yöneleceğiz. Konjonktürel olarak baktığımızda işimizin 2023'ten daha kolay olmadığını biliyoruz. Çünkü yılın ikinci yarısından önce küresel ekonomilerde bir canlanma beklenmiyor. Bazı sektörlerimiz geçen yıl olduğu gibi yüksek maliyetler nedeniyle fiyat tutturmakta zorlandıkları için rakip ülkelerle rekabette zorlanacak. 2024'te ağırlıklı olarak ABD, Çin, Hindistan gibi büyük pazarlara odaklanacağız. ABD'ye beş, Çin'e üç, Hindistan'a iki ticaret heyeti organize edeceğiz. Mayıs veya Haziran'da dünyadan 500-600 büyük alıcıyı Türkiye'de buluşturmaya gayret edeceğiz. Orta Vadeli Plan'da (OVP) 2024 için 267 milyar dolarlık mal ihracatı öngörülüyor. 135 milyar dolarlık hizmet ihracatı hedefimizle birlikte çıtayı bu yıl 402 milyar dolara çıkardık."
TİM Başkanı Gültepe, maliyet artışı ile kur artışının paralel gitmesinin en büyük arzuları olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
"İhracatçı kurda ani yükseliş veya düşüş istemez. Artış istikrarlı şekilde olmalı. Seçimden sonra da keskin artış beklemiyorum. Öte yandan Mayıs ayından itibaren dünya ekonomisinde canlanma bekliyoruz. Hazır giyimde dünyadaki büyük alım grupları Türkiye'den satın almayı yüzde 30 düşürdü. Hazır giyimde 200 bin kişilik istihdam kaybı var. Hazır giyimde yatırım isteği de yok. Şu anda Türkiye'de bir kişiyi çalıştırmanın aylık maliyeti 850 dolar. Tüm komşular içinde en yüksek ücretlerden biri Türkiye'de… İhracatı yüzde 20 dünya piyasasındaki daralma, yüzde 80 içerideki gelişmeler etkiledi. Geçen yıl ikinci yarıda bazı sektörlerin çıkışı ihracatı yükseltti. Mesela otomotiv çip krizinden çıktı. Hazır giyim, mobilya gibi bazı sektörler bu çıkışı yapamadı."