MOSTAR (AA) - İSMAİL ÖZDEMİR - Bosna Hersek'teki savaşta 9 Kasım 1993'te, Hırvat topçu birliklerinin saldırısıyla yıkılan ve savaştan sonra orijinal şekliyle tekrar inşa edilen Mostar Köprüsü, Balkanlar'ın en önemli tarihi ve kültürel miraslarından biri konumunda bulunuyor.
Hırvat topçu birliklerinin 8 Kasım 1993'te başlattığı yoğun top atışları sonucu, 31 yıl önce 9 Kasım'da Neretva Nehri'nin sularına gömülen tarihi köprü, kültürleri ve medeniyetleri buluşturmaya devam ediyor.
Neretva Nehri'nin "Osmanlı gerdanlığı" olarak nitelenen ve Evliya Çelebi'nin de "benzersiz" olarak ifade ettiği köprü, 5 asırdır hem şehrin iki yakasını hem de Boşnak ve Hırvatları birleştirerek şehrin çok etnikli yapısını ayakta tutuyor.
Bosna Savaşı sırasında Hırvatların saldırıları sonrası köprünün yıkıldığı tarih, kentte yaşayanlar tarafından "kara gün" olarak hatırlanıyor.
Ülkenin yeşillikleri ve doğasıyla ünlü Hersek bölgesinde bulunan ve Mostar şehrine ismini veren sembol yapıyı bölge halkı, kendilerinin "bir parçası" olarak görüyor.
- Bosna Hersek'te en çok ziyaret edilen yerler arasında
Türk-İslam mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Mostar Köprüsü, şehrin iki yakasını yaklaşık 5 asırdır bir araya getirdiği gibi kentte yaşayan Boşnak ve Hırvatlar arasındaki bağlantıyı da sağlıyor.
Osmanlı mimarlık tarihinin en önemli ismi olarak görülen Mimar Sinan'ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566'da inşa edilen köprü, Bosna Hersek'te en çok ziyaret edilen yerler arasında.
Tarihi köprü, mimarisinin yanı sıra üzerinde yaşatılan geleneklerle de biliniyor. Özellikle şehirde yaşayan dini ya da etnik kökeni fark etmeksizin Mostarlı gözü kara gençler tarafından bir atlama platformu olarak da kullanılıyor.
Neretva Nehri'nin en derin ve en dar yerine kurulan, tek gözlü ve sivri kemerli şekliyle kesme taştan inşa edilmiş Mostar Köprüsü'nün en yüksek yeriyle su arasında 21 metre mesafe bulunuyor.
Bugün barışın ve hoşgörünün sembolü olan, şehirdeki farklı din ve etnik kökenlerden insanların yeniden yakın ilişki kurmasında önemli bir rolü bulunan Mostar Köprüsü'nün yıkılışı, her yıl 9 Kasım'da törenlerle anılıyor.
- 2004'te yeniden inşa edilen köprü 2005'te UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alındı
Savaşta Hırvat Savunma Konseyine (HVO) bağlı topçu birliklerinin, 8 Kasım 1993'te başlattığı yoğun top atışlarına dayanamayan Mostar Köprüsü, bir gün sonra saat 10.16'da yıkıldı. Köprünün yıkılma anları video olarak da kaydedildi.
Ayakta kaldığı asırlar boyunca farklı kültür ve medeniyetleri birbirine bağlayan köprünün yıkılması, Bosna'daki savaşta dünya kamuoyunun en fazla tepkisini çeken olaylardan biri oldu.
Türkiye'nin de aralarında bulunduğu bazı ülke ve uluslararası kuruluşların desteğiyle aslına uygun olarak yeniden inşa edilen Mostar Köprüsü, 2004'te görkemli bir törenle açıldı.
Mostar Köprüsü, iki yakasına uzanan eski Mostar şehriyle 2005'te UNESCO'nun Dünya Miras Listesi'ne eklendi.
