ABD Başkanı Donald Trump’ın imzaladığı 738 milyar dolarlık 2020 savunma bütçesi, Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattına yaptırımları da içeriyor. Rus doğalgazını Baltık Denizi üzerinden Moskova’nın en büyük müşterisi Almanya’ya taşıyacak olan Kuzey Akım 2, Ukrayna’yı devre dışı bırakıyor.
Soru şu:
Bu yaptırımlar Kuzey Akım 2’yi nasıl etkiler? Bundan sonraki gelişmeler ne getirir, ne götürür?
Bu sorulara yanıt bulabilmek için geçenlerde Amerika’nın Sesi bülteninde yayınlanan bir yazıyı dikkatlice okumamız gerekiyor.
“Avrupa’ya daha fazla doğalgaz satmak isteyen ABD ise Kuzey Akım 2’nin Rus doğalgazına bağımlılığını arttıracağını savunuyor.
Rusya Başbakanı Dimitriy Medvedev ise ABD yaptırımlarına rağmen boru hattı projesinin birkaç ay içinde tamamlanacağını açıkladı. Bu, Washington’un yaptırım hamlesinde geç kalmış olabileceği yorumlarını da beraberinde getirdi.
2011’den bu yana Rus gazını Avrupa’ya taşıyan bir boru hattı zaten mevcut. Sekiz yıldır faaliyette olan Kuzey Akım 1, her biri 1224 kilometre uzunluğundaki iki boru hattıyla toplam 55 milyar metreküplük bir kapasiteye sahip.
Kuzey Akım 2’nin inşası 2018’de başladı. Bu projede de 1230’ar kilometrelik ikiz boru hatları 55 milyar metreküplük kapasiteleriyle 26 milyon haneye enerji sağlayabilecek.
İlgili tüm Avrupa ülkelerinden onay alan Kuzey Akım 2’nin tamamlanacak sadece 160 kilometrelik bir mesafesi kaldı. Bu mesafe Danimarka’ya bağlı Bornholm adası yakınlarında.
Washington Kuzey Akım 2’yi inşa eden firmalara yaptırımları açıkladı ancak Rus yetkililer boru hattının 2020 yılının ortalarında faaliyete geçeceğini öngörüyor.
İki inşaat gemisi Pioneering Spirit ve Solitaire ile hattın borularını döşeyen İsviçre-Hollanda şirketi Allseas, ABD yaptırımlarından etkilenmemek için çalışmalarını durdurdu. Allseas, Kuzey Akım-2 için döşenen boruların yüzde 96’sından sorumlu.
Mali veri firmalarından Refinitiv Eikon’a göre iki inşaat gemisi Almanya’ya bağlı Rügen adasındaki Mukran limanına demirleyecek. Döşenecek borular da bu limanda depolarda bekletiliyor.
Bu gemilerden Pioneering Spirit, günde ortalama 5 kilometre hızla boru döşeyebiliyor. Yani ABD yaptırımları açıklanmasaydı proje bir ayda tamamlanabilirdi.
İtalyan Saipem şirketinin inşaat gemileeri Castoro Sei ve Castoro Dieci de boru döşeme çalışmalarında yer almıştı ancak şu anda projede yer almıyorlar.
2016’da Rus doğalgaz şirketi Gazprom, Avrupalı şirketlerin çalışmalarını durdurması durumunda başvurulacak son çare olarak özel bir boru döşeme gemisi satın aldı.
Haber ajansı Reuters’ın ulaştığı bir Gazprom yetkilisi, Academiz Cherskiy adlı geminin Pioneering Spirit’ten daha yavaş olduğunu söyledi ama aradaki farkı açıklamadı. Refinitiv Eikon verilerine göre Cherskiy, Rusya’nın Pasifik Okyanusu kıyısındaki limanı Nakhodka’da demirli.
Bu geminin inşaatın sürdüğü Bornholm bölgesine ulaşımı Süveyş Kanalı üzerinden 45 gün sürebilir. Bir başka rota da Rusya’nın Arktik Bölgesi’nden Kuzey Buz Denizi’nden geçiş. Bir buzkıranın da eşlik etmesi gereken gemi bu sayede 37 günde Bornholm’a varabilir.
Rusya’nın bir inşaat gemisi daha var. Fortuna isimli gemi, Rusya’nın Baltık Denizi kıyılarındaki sığ sularda Kuzey Akım 2’nin ilk 13 kilometresini döşemişti. Fortuna’nın 200 metre derinliğe kadar boru döşeyebileceği belirtiliyor.
ABD yaptırımları Kuzey Akım 2 borularını deniz seviyesinin 30 metre ve daha derininde döşeyen firmaları hedef alıyor. Kuzey Akım 2 projesi yetkilileri ise, inşaatın son ayağında kaç metre derinlikte boru döşendiğini açıklamayı reddetti. Bornholm havzasında deniz derinliği 20 ila 80 metre arasında.
Rusya’nın Kuzey Akım 2’yi tamamlamasının sadece birkaç ay alacağını söyleyen Medvedev, ABD yaptırımlarında ‘herhangi bir felaket görmediğini’ söyledi. Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa'ya transit sevkiyatı konusunda Ukrayna ile beş yıllık anlaşmaya varan Gazprom ise, boru hattını tamamlama planlarını açıklamıyor.”
