Avrupa Ajansı (AVA) ÖZEL HABER/Londra - Birleşik Krallık ülkelerinden İngiltere’nin başkenti Londra’nın güneyindeki Kennington Lane bölgesinde Altan&Co Chartered Account şirketine misafir olduk. Uluslararası yeminli mali müşavir (Chartered Accountants) ACA FCCA Partner ve aynı zamanda denetçi (Statutory Auditors) görevini yıllardır başarıyla yürüten Altan Kemal, Altan&Co Chartered Account şirketinin kurucusu ve sahibi. İngiltere Türk Toplumuna büyük destek veren Altan Kemal ile geçmişten günümüze ekonominin değer yargılarını ve etkileri hakkında bilgilerini Avrupa Ajansı ile paylaştı.

2008 Ekonomik Krizinden Alınan dersler

Altan&Co Chartered Account şirketinin kurucusu ve sahibi Uluslararası yeminli mali müşavir Kıbrıslı Türk Altan Kemal şunları söyledi: “2008 Ekonomik Krizinden dersler alındı esasında yıprananlarda çok oldu. Bilakis devletler bu krizden çok sarsıldı .Büyük olay bankacılıkta yaşandı, çok büyük borçlar ortaya çıktı ve mesela Amerika’da olmayan paraları basıp dağıtma ve bir çok ülkede de bazı bankalara çok ciddi bir şekilde krediler verildi hatta iki büyük bankaya devlet el koydu. Devlet bu şekilde yapılan bir politika ile Krizin büyümesinin önüne geçmiş oldu. Devlet ilgilenmese bedeli çok daha ağır olabilirdi.”

Brext için Alınan Önlemler

Altan Kemal: “Bir çok ekonomistçinin dediğine göre bankalar için önlem alınmıştır. Merkez bankası tarafından bankalara verilmesi gereken oranlar hesapladı ve gereken tedbirleri aldı. Ayrıca bütün bankaları incelemektedir. Bankacılık olmadan bir devletin ekonomisi yürüyemez. Merkez bankası özel bankaları teftiş ederek kontrolü sağlamış oluyor. Hatta her yıl bir açıklama yapmaktadırlar hangi bankalarda ne gibi sorunlar çıkabilir ya da çıkmaz diye. Bunu hem Avrupa Birliği yapmaktadır hemde İngiltere de ayrıca yapmaktadır. Benim görüşümce burdaki merkez bankası Brexit sonrası olması beklenen durumlar için gereken tedbirleri almıştır. Tabi 2008 deki olan ekonomik kriz depremi onun neden olduğu faktörler farklılık göstermektedir. 2008’deki Ekonomik kriz belkide dünyanın geç müdehale etmesinden dolayı o denli büyük bir kriz yaşanmasına sebebiyet verdi.”

CEFTUS Appreciation Awards takdir ödülünü İngiltere gölge başbakanı Jeremy Corbyn İle birlikte alan Altan Kemal, başarısını pekiştirmiş oldu

2008 Krizinden Dünya ve İngiltere

Altan Kemal sözlerine şöyle devam etti: “Öncelik ile Amerika’yı ele aldığımızda tabi ki Amerika daha çok etkilendi. Çünkü daha büyük bir ülke olduğu için, krediler çok yüksekti. Mesela ev alım satım çok ciddi bir şekikde etkilendi hatta halen de devam etmektedir. İngiltere’de çok fazla hissedilmedi. Bir duraklama yaşandı fakat devletin ve merkez bankasının önceden almış olduğu önlemler ile özel bankaların kredilerine devam edebilmeleri için teşviklerde bulundu ve ayrıca verilen faizleri hemen hemen sıfıra indirgediler ve ayrıca borç alan kişilere ödeme kolaylığı sağlandı ve yeni kredi alanlarada ucuz faizlerde krediler verildi. 2008 de devletin yapmış olduğu düzenlemelerden bir tanesi de bütün bankalara dışardan ve içerden kimlere kredi veriliyor ise ve ne için veriliyor ise bunların kontrolünü sağlamak için özel müfettişler ile taftişi sağlanarak oluşacak herhangi bir aksi durumda direkmen kontrolü sağlayabilmek için.”

“Mortgage ve kredi alabilmek”

Kemal: “Eskiden mesala 2008’den önce kredi alabilmek çok basitti ama 2008 den sonra kredi almak zorlaştı. Her ince ayrıntıyı soruyorlar ve belge görmek istiyorlar ve bunun bu şekilde olmasını devlet istemektedir çünkü sorumsuz bir şekilde krediler verildiği takdirde bundan devletin değil kendilerinin sorumlu olacağını söylemiştir.

Ekonomik kriz 2007’de başladı

“2008 deki kriz için İngiltere`nin Avrupa’da belkide dünyada ilk ülke olarak çıkıp kriz var demesi ve buna çözüm üretmeye çalışması beni en çok mutlu eden ve burda bu işi yapmama katkı sağlayan bir olay olmuş oldu. Ekonomik kriz 2007’de başlamış olmasına rağmen, ülkelerde politik sebeplerden dolayı ekonomik kriz ört bas edilmiştir. Faizler 2008’de değilde 2007 düşürülmeye başlanmış olunsaydı ve vatandaşa paralarının emniyette olduğunu açıklamaya çalışılmış olunsa idi belki daha kolay bir geçiş olmuş olacaktı.”

2008 Krizinin Türkiye Bazlı Etkileri

Altan Kemal: “Türkiye ekonomik kriz için iyi bir girişimde bulundu fakat zamanında gereken önlemleri alamadı için beklentilerini karşılayamadı. Faizleri yükseltmekle meblaların çoğalmasına etki etti . Şimdiki global çağda herkes parasını bir yerden alıp başka bir yerden çekebilmektedir. Haliyle Türkiye bunu yapmakla dışardan mevduatlarını topladı fakat dış dünyanın görmüş olduğu Türkiye ise o mevduatları gereken iyi yatırımlara döndüremedi. Bu tür durumlarda genelde endüstirinin gelişmesi gerekmektedir, Avrupa’da ve İngiltere gibi bir çok devletin uygulamış olduğu çözüm bankalara seçmiş oldukları mali müşavirleri gönderdiler ve onlar kontrolünde kredilerin verildiği kişilere ev ya da arsa alınması için değil iş kurmak, fabrika açmak ve bunların gelişimine katkı sağlanması için kredilerin verilmesi gerektiğinin üzerinde durdular. Bu şekilde endüstüriye destek olarak krize yön vermiş oldular. Türkiye nin bu şekilde bir yol izlememesi kendi alehine olmuş oldu.”

Küresel domino

“Merkez bankasının talebi bir daha insanlarımız böyle bir duruma düşmesindir. Ülkeler bir birine ekonomik olarak bağlantılı oldukları için kriz meydana geldiğinde sadece İngiltere değil Türkiye dahil bir çok ülke durumdan etkilenecektir.”

2019 Mart Ayından Sonra İngiltere’de Vatandaşı Bekleyen Durum

Yeminli mali müşavir Altan Kemal: “Brexit ismen uygulamaya gireceğini ama diğer türlü insanlara bir yaptırımı olacağını düşünmüyorum. Yıllardır Avrupa devletleri ve İngiltere iç içe yaşamaktadır ve Avrupa birliğinden olan bir milletin buradaki statüsü değişmeyecektir. Hangi haklara sahip ise öyle kalacak. Aynı şekilde İngiliz hükümetinden olan kişilerde avrupa ülkesindeki statülerinde bir değişiklik olmayacaktır. Avrupa’dan İngiltere’ye yeni giriş sağlayacak olan Avrupalıları ne gibi yenilikler beklemektedir. Açıkcası bizlerde henüz bir çıkarımda bulunamıyoruz. Ayrıca, Brexit gerçekleşir ise ekonomik dengeler hali ile bu durumdan etkilenecektir.

Yatırımcılar için cazip ülke

Kemal: “İngiltere nin Sanayisi demir ve çeliği, sigortası, ve banka sistemleri ülkeye büyük getirileri olmaktadır ayrıca çok büyük bir hukuk sistemi vardır. Çoğu ülkede İngiliz kanununa göre düzenlemeler yapmaktadırlar. İngiltere de diğer Avrupa ülkeri ile karşılaştırıldığında iş kurmak isteyen kişiler için çok açık bir şekilde kolaylık sağlayarak ülkeye yapılacak sermaye yatırımlarının önünü açmaktadır.”

Dünyada Globalleşme ileri seviyede

“Amazon gibi büyük internet şirketleri büyüdüğü için bir çok mağaza da kendi içinde küçülmeye başladı ve masraflarını azaltabilmek için hem işten çıkartmalar hemde bir çok belli başlı mağazanın kepenklerini indirmeye başlaması internet alışverişlerinin büyümesi ve insanlar tarafından da talebin artması bu gibi sebepleri doğurmaktadır.”