Yılgayak’tan Sümelek’e Doğanın uyanışı, hoşgeldin bahar bayramı
HOŞGELDİN 21 MART, HOŞGELDİN NEVRUZ BAYRAMI... Doğanın uyanışı, bahar bayramı.... İlkbahar Ekinoksu 21 Mart'ta Kuzey ve Güney Yarım Küre, Güneş ışınları öğle vakti Ekvator'a 90°'lik açı ile düşer.
Dolayısıyla gece ve gündüz birbirine eşitlenir.
Bugün ayrım yok.
Herşey eşit ...
Birleşmiş Milletler, 3000 yıldan beri kutlanmakta olan bu şenliği, “Dünya Nevruz Bayramı” ilan etmiştir.
Nevruz ile ilgili alıntı yapılmış derleme bilgiler ; *Wikipedia
Nevruz diğer Türk devlet ve topluluklarında da kutlanılır.
Bunlardan ;
Azerbaycan'da Novruz,
Kazakistan'da Nawrız meyramı,
Kırgızistan'da Nooruz,
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Mart dokuzu, Kırım Türklerinde Navrez,
Batı Trakya Türkleri'nde Mevris adları ile anılır.
Farsça'da yazılışı Nouruz'dur. Türk kökenli bir devlet olan Kazakistan'da Navrız meyramiadı ile kutlanan Nevruz Arnavutluk'ta ise Sultan Nevruz olarak isimlendirilir.
21 Mart, Nevruz günü olarak kutlanır. Bu güne ve yeni yılın başladığı âna “Yılgayak” denir.
Oniki Hayvanlı Takvim ve Melikşah'ın Celali Takvimi'nde yılbaşı olarak belirlenen 21 mart, Divânu Lügati't-Türk'te de ilkbaharın gelişi olarak belirtilir.
Anadolu ve Orta Asya Türk halklarında da Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır. Kürtlerde, Nevruz bayramının Kürt ve İran mitolojisindeki Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır...
Alevi ve Bektaşiler arasında da kimi yörelerde eski takvime atfen Mart Dokuzu adi verilerek kutlanan Nevruz'da özel ayinler yapılırdı, yine Zerdüştler ve Yezidiler'de 21 Mart'ı bayram olarak kabul etmişlerdir.Bu şölende yemekler dağıtılıp oyun oynanır ve baharın ilk günú kutlanır
Orta Asya'da Nevruz bayramlarında geleneksel olarak pişirilen sümelek buğdaydan yapılan bir çeşit tatlıdır.
Türküsü;
“Keldı baar, turunız,
Bu navreze bakınız.
Koterilsin başınız,
Azan navrezım mubarek.
Uyun artı bagça,
Aktar-toktar bokça.
Balalarga beş (yımırta) akça,
Azan navrezım mubarek.”
Selçuklu ve Osmanlı’da milli bayram olarak kutlanan Nevruz, Nevruziye adlı şiirlere ve şenliklerle ziyafet verilerek kutlanırdı.
Özel olarak hazırlanan Nevruziye adlı macun Osmanlı döneminden kalan bir kültür olarak bu gün hâlâ Manisa'da 21 Mart'ta Mesir macunu şenlikleri yapılmaktadır.
Dolayısıyla gece ve gündüz birbirine eşitlenir.
Bugün ayrım yok.
Herşey eşit ...
