İngiltere’nin, Avrupa Birliği üyeliğinden resmi olarak ayrılma formalitesi 31 Ocak 2020 tarihi itibarı ile tamamlanmış oluyor. Avrupa Parlamentosu 30 Ocak 2020 günü Brexit’i resmen onayladı.
Birleşmiş Milletler’in 5 daimi üyesinden biri olan İngiltere için 47 yıllık AB serüveni bitip kendisi için artık yeni bir dönem başlıyor.
Örneğin Kıbrıs Ada'sının 3 garantöründen 2'si AB üyesi değil! Bu bağlamda İngiltere'nin elini kolunu bağlayan birçok mecburiyeti ortadan kalkıyor!
İngiltere ile KKTC arasında hatırlanacağı üzere 1994 yılına kadar ihracat ve ithalat yapılmaktaydı. Avrupa Toplulukları Adalet Divanı (ATAD), 1994'de KKTC’den ihraç edilen ürünlerin (konfeksiyon, narenciye, tarım vb. gıda ürünleri) AB piyasalarına girişini yasakladı.
ATAD ya da günümüzdeki ismi ile ABAD kararı nedeniyle İngiltere, KKTC ile ticaretini durdurmak zorunda kalmıştı. Yani 1994’de ATAD’ın aldığı karar nedeniyle İngiltere’yle ekonomik ilişkilerimiz kesilerek zarar görmüştü.
İngiltere, bugün itibarı ile Brexit ile birlikte AB dışına çıkıyor. Artık KKTC ile ticaret yapmasının önünde herhangi bir engeli ya da bahanesi kalmadı!
Önümüzdeki süreçte İngiltere ile KKTC arasında ticari ilişkilerin yeniden başlayıp başlamayacağını bekleyerek hep birlikte göreceğiz.
Geçmişte birçok kez yazılarımda ironi yaparak bugüne kadar federasyon temelinde Rum tarafı ile bir anlaşmaya varmak mümkün olmadı, neden bir kere de Ada’da diğer Bağımsız Devlet statüsünde İngiltere’ye bağlı bulunan Akrotiri (Dikelya ve Ağrotur) ile federasyon görüşmesi yapmıyoruz? Diyerek bu konuyu gündeme taşımaya çalışmıştım!
Bilindiği üzere Ada’nın % 2.76’lık kısmına sahip olan Akrotiri(İngiliz Üsleri), 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasa’sı ve Antlaşmalarına göre egemen bağımsız bir devlet statüsünde bulunmakta. Yine bu bağlamda geçmişte yazdığım birçok yazıda Akrotiri’nin de Kıbrıs Ada’sına ait zenginliklerde hakkı olabileceğini ima etmiştim(hidrokarbon vb)!
İngiltere’nin, Brexit ile birlikte AB üyeliğinden ayrılmasının ciddi ciddi gündeme geldiği süreçte beraberinde bir takım iddiaların gündeme gelmesine de neden olmuştur. Bu anlamda KKTC’yi ilgilendiren iddia son derece önemli.
İddiaya göre Akrotiri(İngiliz Üsleri) egemen bağımsız devletinin önümüzdeki günlerde uygulamaya koyacağı yeni Fır Hattı formülü sayesinde Ada’ya gelecek uçakların kuzeydeki havalimanlarına inebileceği ifade edilmektedir.
Türkiye, uzun bir zamandan buyana Afrika ve Kutuplara yönelik ciddi açılım ve hamleler yapmakta. Öyle anlaşılıyor ki İngiltere’de Brexit’in hemen ardından özellikle Afrika ve Kutuplara yönelme eğilimi içerisinde görünüyor.
Buda bize Türkiye ile İngiltere’nin önümüzdeki süreçte özellikle Afrika ve Kutuplar başta olmak üzere daha birçok konuda yakın işbirliği içerisine girme potansiyellerinin oldukça yüksek olduğunu göstermektedir.
İngiltere’nin, Brexit sonrasında Rusya ile yakınlaşmasının da ciddi olarak gündeme gelebileceği öngörülmektedir.
Böyle bir durumda Yunanistan ve Rum yönetiminin de ABD ile var olan ilişkilerini daha da geliştirmeleri neticesinde (Moskova-İstanbul) Ortodoks Kiliseleri arasında sürtünme yaşanması ihtimalini gündeme gelebilir! Böyle bir sürecin yaşanması halinde Türkiye, dolayısı ile KKTC lehine gelişmelerin gündeme gelmesine neden olabilir.
KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, Brexit’in Avrupa Parlamentosu’nda resmen onaylandığı 30 Ocak 2020 günü Londra’da idi.
KKTC Başbakanı Ersin Tatar’ın da 11 Şubat 2020 günü İngiltere’ye bir ziyaret gerçekleştireceği gündeme geldi. KKTC Başbakanı Ersin Tatar’ın, geçtiğimiz günlerde İngiltere Başbakanı Boris Jhonson ile iletişimde olduğunu ifade ettiğini de yeri gelmişken hatırlatmak isterim!
KKTC, Hükümet nezdinde İngiltere ile Brexit sonrası dönem için öyle anlaşılıyor ki bir takım girişimlerde bulunuyor. Umarım bu girişimlerin neticesinde Kıbrıs Türk Halkı için güzel neticeler elde edilir…
Sonuç itibarıyla; önümüzdeki süreçte İngiltere ile KKTC arasında ticari ilişkilerin yeniden başlayıp başlamayacağı ve Akrotiri(İngiliz Üsleri) egemen bağımsız devletinin yeni Fır Hattı formülü sayesinde Ada’ya gelecek uçakların kuzeydeki havalimanlarına inip inemeyeceğini bekleyerek hep birlikte göreceğiz.
